درختان به همان اندازه که به آبیاری و نور خورشید احتیاج دارند، به کود مناسب نیز نیاز خواهند داشت. بنابراین، چرا کوددهی برای درختان مهم است؟ چه نوعی کودی برای درختان بهتر است؟ و زمان آغاز کوددهی درختان چه موقعی است؟ در این بررسی به طور کامل به این سوالات پاسخ میدهیم.
بسیاری تصور میکنند از آنجایی که درختان در جنگل بدون استفاده از کود رشد میکنند، درختان حیاط یا باغ نیز به کود نیاز ندارند.
تفاوت بین درختان جنگل و درختان باغ در این است که درختان جنگل مواد مغذی خود را دائماً از برگهای پوسیده و سایر مواد گیاهی دریافت میکنند. درختان باغ این کار را نمیکنند، به همین دلیل به کوددهی نیاز دارند.
در جنگلها خاک دارای مواد مغذی فراوانی است؛ اما در حیاط و باغ ما اغلب اینطور نیست.
همانطور که ما برگها و شاخههای افتاده را از حیاط و باغ بر میداریم، بازیافت احتمالی مواد مغذی را برای خاک حذف میکنیم. علاوه بر این، چمن اطراف درختان ما اغلب برای مواد مغذی و آب موجود در خاک با درختان رقابت میکند!
به همین دلیل است که ما اغلب نیاز داریم که درختان خود را با کودهای مختلف و متناسب با درخت و حتی فصل کوددهی کنیم.
اگر درختان مانند هر گیاه دیگری به حال خود رها شوند، ممکن است تمام مواد مغذی مورد نیاز برای رشد را دریافت نکنند.
تعداد کمی از انواع خاکها شرایط کاملاً متعادلی برای رشد دارند.
بدون تغذیه مناسب، درختان در معرض حملات حشرات، بیماریها و خصوصا رشد ناقص قرار میگیرند.
درختان جدید و جوان در اولین فصل رشد خود نباید بارور شوند تا زمانی که ریشههای آنها فرصتی برای استقرار و به اصطلاح اسکان پیدا کنند. به همین دلیل دادن برخی کودها که برای باوری و شکوفه دهی درخت است نباید در لیست کودها قرار بگیرد و عموما از کودهای محرک رشد و سرسبزی باید استفاده شود.
به کدام درختان نباید کود داد؟
درختانی که ریشه آنها در اثر ترانشه ( جابجایی از باغ به گلدان بصورت روتبال یا ریشه لخت و بالعکس) آسیب دیده است نیز نباید کود داده شوند.
این درختان به مدت زمان خاصی نیاز دارند تا به ریشه خود اجازه دهند ابتدا خودشان را بازسازی کنند. این مدت زمان بر اساس اقلیم محل کاشت، نوع خاک، روشهای نگهداری ، فصل جابجایی و نوع درخت میتواند بین ۸ تا ۱۲ هفته متغیر باشد.
کود دهی زمانی بیشترین تاثیر را بر روی گیاه می گذارد که در اوج چرخه رشد، انجام شود.
گرچه میتوان در تمام فصول به درختان زینتی کود داد،
کارشناسان ” داداگُل ” معمولا به این شیوه به درختان زینتی کوددهی میکنند:
کودهای حیوانی
( عموما کود حیوانی پوسیده ) در اواخر پاییز تا اواخر زمستان ( برای غنای خاک و اماده سازی برای رشد بهاره و مقاوم کردن درختان درمقابل سرما و همچنین باعث ایجاد پوکی و نرمی درخاک نیز خواهد شد.
یادتان نرود که برای اکسیژن گیری خاک بستر در اواخر زمستان پای درختان را بیل بزنید و خاک بستر را کمی زیر رو کنید و یا اگر گیاه در گلدان دارید با بیلچه کمی سطل خاک را زیر روی کنید، به نحوی که کود دامی با خاک بستر مخلوط شود.
( مراقب باشید که به ریشه آسیب نرسد).
_ یک تجربه:
( علیرغم اینکه ممکن است بسیاری از کارشناسان دانشگاهی استفاده از کود حیوانی تازه را بدلایل مختلف رد کنند! ، ولیکن در بین باغداران باتجربه تر در شمال کشور کود گاوی تازه در تمام فصول زیر درختان زینتی و به ویژه خانواده ی سروها و خصوصا کامیس پاریس ها ریخته میشود که این کار باعث طراوت و سرسبزی و رشد مضاعف گیاه خواهد شد!)
کودهای ترکیبی NPK:
کود NPK مخفف حرف اول سه عنصر پرمصرف و ضروری برای رشد و نمو تمامی گیاهان است.
این سه عنصر نیتروژن N، فسفر P، پتاسیم K هستند. در زمان خرید کود NPK حتماً با این نام اختصاری روی بسته کود مواجه میشوید یا گاهی بجای این حروف اختصاری سه عدد میبینید که در کنار هم نوشته شدهاند.
[ کودهای سه بیست ” ۲۰×۲۰×۲۰ ” یا “۲۲×۲۲×۲۲ ] .
کودهای محرک رشد:
این کودها به تناسب درصدهای متنوع دارای عناصر مورد نیاز گیاهان و درختان هستند.
این عنصرها عبارتند از:
_گوگرد
_ آهن
_ روی
_نیتروژن
_منیزیم
_ پتاسیم
_ فسفر
لازم به یادآوری ست که این عنصرها هر یک ویژگیهایی دارند که باغداران به هدفهای مختلف با توجه به نوع درختان اعم از زینتی یا مثمر و درصورت مثمر بودن با توجه به نوع میوه، خاک، اقلیم و … درصد موجود در کود را بررسی و کود نورد نظر خود را انتخاب میکنند.
اما برای درختان زینتی عناصری که باعث میوه دهی بهتر و بیشتر خواهد شد، چندان مورد توجه نیستند.
محرک های رشد اساسا در اوایل بهار به گیاه داده میشود. ( میزان این کودها متناسب با نوع و اندازه و سن درختان متغییر است )
مادهایی طبیعی در اعماق زمین است که محصول ثانویهٔ گیاخاکسازی یا همان فرایند تولید دوبارهٔ خاکِ گیاه است که میلیونها سال به طول میانجامد.
هیومیک اسید چگونه ساخته میشود؟
وقتی گیاهان و حیوانات میمیرند، مولکولهای آنها برای استفاده سایر ارگانیسمها در خاک باقی میمانند. باکتری، قارچ، پروتوزوئید، کرمهای خاکی و حتی حشرات بقایای تازه را مصرف میکنند. بعد از مدت زمان زیادی وقتی ماده در حال تجزیه، توسط چرخههای مختلف خورده شد و تغییر شکل یافت، یک ماده مقاوم به تجزیه باقی میماند که «هیوموس» یا گیاخاک نامیده میشود به این فرایند هیوموسی شدن گفته میشود).
هیوموس یک واژه کلی است که به ترکیبات پایدار و به شدت پیچیده مقاوم به تجزیه گفته میشود. هیوموس از سه جزء تشکیل میشود: هیومیک اسید، اسید فولویک و هیومین. هیومین و اسید فولویک به دلیل نقشی که در ساختار خاک و انتقال مواد مغذی بین خاک و گیاه دارند، برای محیطهای خاک سالم بسیار باارزش هستند.
“گیاخاکسازی” مستلزم شرایط جغرافیایی منحصر به فردی از فشار هوا، دما، بعلاوهٔ ترکیب درستی از مواد آلی است که در طول زمان، این مادهٔ آلی را متراکم میسازد و به مادهایی جدید و بهطور استثنایی مفید موسوم به هیومیک اسید تبدیل میکنند.
بهطور خلاصه، هیومیک اسید مادهایی آلی، حاوی ترکیبات غنی که از گیاهان دریایی که میلیونها سال پیش وجود داشتند، ایجاد میشود.
عنصر هیومیک اسید در فصول کوددهی همواره ۷الی ۱۰ روز قبل از کودهی به درختان داده میشود.
در موارد بسیاری هیومیک اسید بهمراه کودهای گرانوله ترکیب شده و به گیاه داده میشود.
توصیه ای برای تولیدکنندگان درختان زینتی:
در زمان انتقال درختان به گلدان بهتر است در خاک ترکیبی که قبلا جهت گلدان زنی آماده کرده اید مقداری هیومیک اسید نیز اضافه نمایید ( بنا به تجربه ی کارشناسان “داداگُل” مقدار ۲۰ کیلو در یک تن خاک ترکیبی کافی است. درصورتیکه میزان کود حیوانی خشک ( گاوی+گوسفندی) بالای ۳۰درصد به خاک اضافه نمودید میتوانید برای هر تن ۱۰ کیلو اضافه کنید.
کود درختان زینتی همیشه سبز:
گیاهان همیشه سبز زمانی بهترین رشد را دارند که کود حاوی نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) یا همان کود npk را به گیاه داده باشیم.
چگونه درختان خود را با کود تغذیه کنیم؟
کود را به طور مساوی روی سطح خاک به فاصله ای حدود یک تا ۱.۲ برابر قطر شاخه پخش کنید.
بهتراست قبل از کوددهی وضعیت آب و هوا را بررسی کنید و سعی کنید یک روز قبل از بارندگی به درختان کود دهی و احیانا اگر باران نبارید، درخت را کاملاً آبیاری کنید تا کود به ریشه نفوذ کند.
روشهای کوددهی:
عموما یا کودها بصورت گرانوله هستند که در این صورت به خاک بستر اضافه میشوند یا به شیوه ی “چال کود ” به درخت داده میشود.
برخی کودها بصورت پودری هستند که با نسبت های مختلف در آب حل شده و بصورت اسپری ( پاششی) و یا بصورت آبیاری پای درخت داده میشوند.
گونه هایی از کودها به شکل مایع هستند که این نوع کودها هم به تناسب های مختلف ( مثلا یک لیتر در هزار لیتری، یا کمتر و یا بیشتر ) با آب مخلوط شده به روش پاششی( اسپری) یا بصورت آبیاری پای گیاه ریخته میشوند.
گاهی برخی از ابن نوع کودها ( چه مایع و چه جامد ) را میتوان با هم ترکیب کرد و به گیاه داد.
در بین تولیدکنندگان درختان زینتی در شمال کشور درصورت نیاز به کوددهی در ماههای گرم سال، عموما کودها در روزهای خنک و یا ساعات خنک به درخت داده میشود.
( حتی سمپاشی ها نیز در روزها و ساعات خنک انجام میگیرد)
بیاییم یکبار دیگر آنچه گفته شد را مرور کنیم:
زمانی که مراقبت از خاک گیاهان درست و به موقع انجام شود، خاک گیاه سرشار از مواد آلی و مغذی و غنی خواهد شد که به سلامت و رشد گیاه کمک زیادی خواهد کرد. همچنین اگر به دنبال باروری گیاهتان هستید نیز، مراقبت صحیح از خاک گلدان را نباید فراموش کنید.
یکی از اساسی ترین گام ها در مسیر مراقبت صحیح از گیاهان، کود دهی است و توجه به انتخاب بهترین زمان برای کود دهی گیاهان امری ضروری است.
کود دهی به گیاهان در زمان نامناسب، می تواند سبب تسلیم شدن گیاه در برابر سرما و شرایط محیط شود و در نهایت به نابودی گیاه بیانجامد.
چه زمانی به گیاهان کود دهیم؟
همانطور که متوجه شدید، خاک فقیر (خاک عاری از مواد غنی و آلی و مغذی) نیاز به بهبود دارد. محتویات کود ها سبب حفظ سلامت ریشه و ساقه، تشکیل شکوفه و تولید میوه می شوند.
کود دهی روش های مختلفی دارد. کود دهی سطحی (پخش سطحی)، کود دهی همراه با آب و کود دهی محلول پاشی از جمله این روش ها هستند.
شما باید روشی را که برای گیاهانتان بهتر عمل می کند، انتخاب کنید. انتخاب شیوه و زمان کود دهی مناسب مسائل مهمی است که باید در نظر بگیرید. در مجموع این را فراموش نکنید که بهترین زمان برای کود دهی گیاهان برای هر گیاهی کمی متفاوت است؛ اما یک اصل کلی برای اکثر گیاهان نیز وجود دارد.
قانون کلی برای مصرف سالیانه کود می گوید که بهترین زمان برای کود دهی گیاهان اوایل بهار است. کود دهی در این زمان، نتایج مثبتی که به دنبالش هستید را ( رشد مناسب، نشاط، سلامت گیاه و…) در پی خواهد داشت.
هشدار:!
هر چند که ما اوایل بهار را زمان مناسبی برای کود دهی به گیاهان معرفی می کنیم؛ اما فراموش نکنید که برای کود دهی باید آب و هوای شهر و منطقه خودتان را نیز در نظر بگیرید.
در برخی مناطق، اوایل بهار با یخبندان های غافلگیر کننده و برف همراه است. در چنین مناطقی سرما به رشد حاصل از کود دهی گیاهان آسیب وارد می کند و باعث مرگ گیاه می شود. پس در چنین مناطقی از کود دهی در اوایل بهار خودداری کنید و بگذارید آخرین یخبندان ها هم بگذرند.
از انجاییکه این مقاله نیز مانند نوشته ی قبلی کمی به درازا کشیده شد، اجازه دهید تا در مقاله ای دیگر ناگفته های در خصوص کوددهی، انواع کودها و در واقع دنیای رنگارنگ و پرحرف و حدیث “کودیاری درختان زینتی” را تقدیم شما گرامیان و علاقمندان نمائیم.
تولیدی گل و گیاه دادمهر مازندران ( داداگُل ) تلاش میکند تا به اندازه ی بضاعت خود جهت آگاهسازی علاقمندان به گل و گیاهان زینتی ، تجارب خود را به اشتراک گذاشته، با این امید که این گفته ها و نوشته ها برای شما گرامیان مفید واقع شود.
درصورتیکه مایلید با روشهای کاشت، نگهداری و ازدیاد انواع گل و گیاه_ درخت و درختچه زینتی بیشتر آشنا شوید میتوانید به ” بخش آموزش” سایت داداگُل سر بزنید.
و یا اگر علاقمندید با محصولات و تولیدات “گل و گیاه دادمهر ” آشنا شوید میتوانید از “بخش فروش” سایت داداگُل دیدن کنید و یا به صفحات مجازی اینستاگرام _ یوتیوب و کانال تلگرامی ما بپیوند تا از فعالیتهای روزانه ی این مجتمع آگاه شده و از جدیدترین تصاویر محصولات ما دیدن بفرمایید.
تلفن مشاوره و فروش:
09113263997
( رضازاده )
نمایشگاه مرکزی:
استان مازندران،
شهر نشتارود،
خیابان پانزده خرداد،
چهارراه لوله گاز،
بعد از شهرک توریستی گل یاس،
( باغ گل و گیاه دادمهر )
کود دادن به درختان زینتی