آشنایی با گل گاردنیا معطر

معرفی کامل سرو لاوسون

آگوست 8, 2022

معرفی خیزران یا بامبو چینی

آگوست 10, 2022

Published by Hossein Reza Zadeh on آگوست 8, 2022

آشنایی با گل گاردنیا معطر ( گل گاردنیا برگ ریز معطر و برگ درشت)

گاردنیا (نام علمی: Gardenia jasminoides)

نام یک گونه از تیره روناسیان است. درختچه ای است با گل‌های پرپر سفید و بسیار معطر که در مناطق شمالی ایران در باغچه ها یا گلدان نگهداری می گردد.

این گیاه بومی مناطق استوایی و نیمه‌استوایی قاره آفریقا، آسیا، استرالیا، ماداگاسکار و جزایراقیانوس آرام می‌باشد.

این گل توسط کارل لینه و جان الیس به عنوان یادبود از دکتر الکساندر گاردن (1730 – 1791)، طبیعت شناس زاده اسکاتلند- اهل امریکا به این نام نامگذاری شد.

این گل بسیار خوشبو در ایران به “مُشکیجه” معروف است مشکیجه در لغت به معنای چون مشک می باشد و اشاره به خوشبویی و عطر فوق العاده این گل دارد.

گاردنیا یک گیاه گلدار همیشه سبز از خانواده Rubiaceae (روناس) و از جنس Gardenia میباشد ، این جنس شامل ۲۵۰ گونه مختلف میباشد که همگی به صورت درختچه یا درخت کوچک و همیشه سبز میباشند.

این گیاه ، گیاهی محبوب میباشد با گلهای سفید ،معطر و بسیار زیبا که در بهار دیدن این گل ، بسیار لذت بخش است.گاردنیا در آب و هوای گرمسیری رشد میکند و به رطوبت نیاز دارد.

گاردنیا ، بوته ای همیشه سبز با ارتفاعی بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ سانتیمتر است .پوست این درختچه مایل به خاکستری رنگ میباشد ، برگهایی تیره و براق به طول ۵ تا ۱۰ سانتی متر دارد و جوانه های این گل سفید و به قطر ۱۰ سانتیمتر است .گلها بزرگ ، سفید و مومی شکل و بسیار معطر بوده و در بهار ظاهر میشوند و در تابستان شکوفا میشوند .هر گل میتواند دارای ۵ گلبرگ و یا تعداد زیادی گلبرگ باشد .

میوه گاردنیا کوچک ، نارنجی رنگ و بیضی شکل بوده و از بذرهای موجود در آن برای تکثیر گیاه استفاده میشود.

نیازها و روش نگهداری از گل گاردنیا

نور مناسب گل گاردنیا:

گاردنیا به محیطی پر از نور نیاز دارد اما گاردنیای گلدانی باید از تابش نور شدید و مستقیم آفتاب در روزهای گرم بخصوص ظهر روزهای تابستان محافظت شود. نور شدید در روزهای گرم موجب سوختن برگهای گاردنیا می‌شود اما در طی زمستان گلدان را در جایی بگذرید که از حداکثر نور محیط بهره‌مند شود.

گاردنیا برای گلدهی نیاز به نور دارد و کمبود نور یکی از دلایل ریزش غنچه های گل است. همچنین در صورت کمبود نور برگها نیز نازک و ضعیف می‌شوند.

دما مورد نیاز گاردنیا :

دمای ۲۲-۱۸ و حداکثر ۲۴ درجه سانتیگراد در طی روز و ۲۰-۱۶ در طی شب برای این گیاه مناسب است. وجود دماهای ذکر شده برای تشکیل جوانه و گلدهی این گیاه مهم است.

اگر محیط گرمتر و یا سردتر باشد جوانه‌های گل شکل نخواهند گرفت.همچنین سرمای محیط بخصوص در زمستان موجب سیاه شدن برگهای این گیاه می‌شود.

خاک مناسب گل گاردنیا :

گاردنیا خاک اسیدی را دوست دارد و اگر شرایطی بجز این برای آن فراهم شود قادر به جذب و استفاده از برخی عناصر غذایی بخصوص آهن نیست که در نتیجه آن برگها زرد می‌شوند.

برای تهیه مخلوط خاکی گاردنیا حتما از پیت ماس حداقل به میزان ۳۰٪ حجم کل بستر کاشت استفاده کنید زیرا این ماده به کاهش اسیدیته بستر کاشت گاردنیا کمک می‌کند.

از جمله مخلوطهای مناسب جهت کاشت گاردنیا عبارتند از: پیت موس +پرلایت + ورمی‌کولایت را به شکل حجمهای مساوی ، پیت موس+کمپوست (خاک برگ پوسیده) به حچمهای مساوی که البته در این صورت سهم پیت موس ۵۰٪ می‌شود که همانطور که اشاره شد.

در برخی منابع علمی تا ۳۰٪ برای وجود پیت موس در مخلوط خاک پیشنهاد شده است بنابراین می‌توان قسمت سوم را از خاک باغچه سیاه و نرم استفاده کرد.پیت موس+کمپوست+سبوس برنج از دیگر ترکیبات کاشت این گیاه عنوان شده است.

برای کاهش اسیدیته بستر کاشت برخی از پرورش دهندگان خانگی کاربرد مقداری سرکه و یا آبلیمو با آب آبیاری را در کاهش اسیدیته خاک موثر اعلام کرده اند.

گاهی برخی از آنان سرکه قبل از ظهور علائم زردی برگها و یا با مشاهده اولین علائم بر روی سطح خاک می‌پاشند تا به کاهش اسیدیته کمک کند.

همچنین کاربرد کودهای حاوی آهن همانند شلات آهن در کاهش اسیدیته خاک موثر است اما باید مراقب استفاده بیش از اندازه این کودها بود زیرا ممکن است منجر به نابودی گیاه شود.

بنابراین استفاده از کودهای آهن دار در طی فصل رشد یک بار در اوایل بهار و یک بار در اوایل تابستان توصیه می‌شود و از کودهایی که مخصوص گیاهان اسیدی دوست هستند مطابق دستور کارخانه سازنده کودها و معمولا هر دو هفته یکبار استفاده شود.

مصرف بیش از اندازه کودها موجب شور شدن بستر کاشت و در نتیجه آسیب دیدن ریشه ها می‌شود. بهترین زمان کوددهی این گیاه در اواسط بهار است تا به تشکیل جوانه های گل کمک شود اما در طی فصل پاییز نیز بهتر است این گیاه کوددهی نشود زیرا موجب رشد ساقه‌های جدید و جوان می‌شود که به کاهش دمای محیط حساس هستند.

بستر کاشت گارنیا باید زهکش خوبی داشته باشد و از هموس نیز غنی باشد.زهکش فقیر خاک می‌تواند منجر به افزایش بیماریهای قارچی و پوسیدگی ریشه شود.

تعویض گلدان :

گلدان گاردنیا معمولا در طی سه سال اول رشد هر ساله در بهار تعویض می‌شود و گلدانی با یک درجه بزرگتر استفاده می‌شود. زمانی که تعویض گلدان به دلیل اندازه بزرگ گیاه سخت و دشوار است می‌توان خاک سطحی گلدان را با خاکی غنی و تازه تعویض کرد.

اگر از مخلوط غنی برای کاشت گاردنیا استفاده می‌کنید در حدود ۶ هفته بعد از تاریخ تعویض خاک می‌توان برنامه کوددهی این گیاه را شروع کرد.

تمیز نمودن برگ های گاردنیا :

سعی کنید از مواد شیمیایی جهت براق کردن برگ ها استفاده نکنید. غبار پاشی هر ماه برای تمیز کردن برگ ها همراه با پارچه مناسب کافیست.

هرس گل گاردنیا :

گیاه را بعد از فصل گلدهی و زمانی که گیاه دوره استراحت را سپری می‌کند هرس کنید. اگر می‌خواهید گیاه شما بیشتر حالت بوته‌ای بیابد عمل سرزنی را در زمان جوانی گیاه و بخصوص در زمان استراحت گیاه انجام دهید.

با این کار رشد جوانه‌های جانبی و فرعی تحریک می‌شود. البته گیاه را به شکل شدیدتری نیز می توان هرس کرد اما هر مقدار که یک ساقه را کوتاه می‌کنید حتما چندین برگ روی آن باقی بگذارید تا با شروع فصل رشد گیاه برای غذاسازی با مشکل مواجه نشود.

گیاهان هرس شده را با فرارسیدن بهار با کودی حاوی آهن و همچنین میزان بیشتری از نیتروژن کوددهی کنید تا رشد برگها و جوانه هایی قوی تحریک شود.

روش تکثیر گل گاردنیا :

از طریق کاشت بذر در فصل پاییز و زمستان یا قلمه زدن انتهای شاخه‌های برگدار در اواسط تا اواخر بهار. برای این منظور، قلمه های انتهایی ساقه را که طول ۸ تا ۱۰ سانتیمتر، با قیچی باغبانی جدا کنید و در پودر هورمون ریشه زایی فرو ببرید.

سپس هر یک را در گلدانی با قطر دهانه ۹ سانتیمتر حاوی کمپوست با پایه پیت، قرار دهید.

آنها را با کیسه پلاستیکی شفاف بپوشانید و دما را حدود ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتیگراد نگه دارید و دقت کنید که خاک به اندازه کافی مرطوب باشد.

پس از دو ماه ریشه دهی انجام خواهد شد، بعد از آن، گیاه را یه گلدان با قطر دهانه ۱۱ تا ۱۳ سانتی متر، حاوی کمپوست گلدانی با پایه پیت، مناسب گیاهانی که به PH پایین احتیاج دارند، بکارید.

عوارض، آفات و درمان:

زردی و ریزش برگسار :

دلایل مختلف و متنوعی باعث زرد شدن برگهای گاردنیا می‌شوند که عبارتند از:آبیاری بیش از اندازه – سنگین بودن خاک و زهکش نامناسب آن – کمبود آهن – استفاده از آبهای املاح دار برای آبیاری – آسیب دیدن ریشه ها در طی زمستان به دلیل هوای سرد – خیس و غرقابی شدن بستر کاشت و خفگی ریشه ها – کمبود نور و پایین بودن دما (این دو عامل در ابتدا موجب زرد شدن برگهای جوان خواهند شد).

سیاه شدن برگسار :

سرمای محیط در طی زمستان -آبیاری کم و خشکی کشیدن گیاه بخصوص در دمای بالای ۲۶ درجه سانتیگراد – تغییرات شدید دمای محیط در مدت زمان کوتاه.

عدم شکل گیری گل :

دمای بالای شبانه در حد ۲۰ درجه سانتیگراد و بیشتر – خشکی هوا.

ریزش جوانه های گل و بدشکلی آنها :

تغییرات شدید دما – کمبود و یا بیش بود آبیاری – آبیاری نامنظم – زهکش نامناسب خاک و باقیماندن آب به مدت طولانی در اطراف ریشه های گیاه – دمای زیر ۱۵٫۵ نیز موجب بدشکلی جوانه های گل می‌شود .

ریزش قطرات آب بر روی گلها می تواند منجر به زرد – قهوه ای شدن جوانه های گل و ریزش آنان شود.

کمبود آهن و منیزیم از دیگر دلایل زرد شدن و ریزش غنچه های گل است .

تراکم بیش از اندازه برگسار در اطراف گل نیز منجر به زردی عنچه ها می شود .

عدم وجود نور کافی نیز می تواند منجر به زرد شدن غنچه های گل و ریزش آنان شود.

درصورتیکه شما عزیزان مایلید با روشهای کاشت ، نگهداری و تکثیر انواع گل و گیاه و درخت و درختچه های زینتی بیشتر اسنا شوید ، علاوه بر بخش اموزش سایت داداگل، میتوانید به کانال یوتیوب dadagol و صفحه ی اینستاگرام داداگل و کانال تلگرامی داداگل مراجعه بفرمایید.

گاردنیا، یاسمین گل گاردنیا

امیدورایم ضمن رضایتمندی از مطالبی که تقدیم شما میگرد، با عضویت در کانال یوتیوب و صفحه ی اینستاگرام ما ضمن حمایت از مجموعه ی داداگل، با نظرات ارزشمند خود موجب بهبود کیفیت مطالبی که باشتراک میگذاریم ،شوید. پیشاپیش قدردان حمایت های شما هستیم🥀

گل یاسمین